Πέμπτη 5 Νοεμβρίου 2009

5 Νοεμβρίου- Σοφία Παλαιολογίνα/ Μαγγελάνος

Ενας μήνας, 50.000 λέξεις!

Του Γιάννη Πλιώτα

Καλημέρα! Την Κυριακή που μας πέρασε ξεκίνησε ο Νοέμβριος, μήνας ο οποίος έχει ξεχωριστή σημασία για τους συγγραφείς ανά τον κόσμο (ή τουλάχιστον για ορισμένους). Όπως κάθε τέτοια εποχή περίπου εκατό χιλιάδες (!) συγγραφείς ενώνουν νοερά τις δυνάμεις τους υπό την αιγίδα του NaNoWrimo για να φέρουν σε πέρας έναν λογοτεχνικό άθλο. Για τις λεπτομέρειες αντιγράφω όσα κατατοπιστικά έχει γράψει στο blog της («Διαβάζοντας το βιβλίο των Συμβάντων) η φίλη μου Ευθυμία Δεσποτάκη: «Η ιστορία ξεκίνησε πριν από έντεκα χρόνια. Μια παρέα από μισότρελους (λέξη πολύ πιο βαριά από ότι αν τους έλεγα "τρελαμένους", σας πληροφορώ) Αμερικανούς που τους άρεσε να γράφουν, έβαλε ένα στοίχημα: ποιος από τους είκοσι εφτά της παρέας θα μπορούσε μέσα σε ένα μήνα να γράψει μια νουβέλα 50.000 λέξεων. Διάλεξαν το μήνα Νοέμβρη γι´ αυτή τη δουλειά, διότι είναι ο πλέον ενδεδειγμένος για συγγραφή στο Βόρειο Ημισφαίριο (η κακοκαιρία κυρίως που μας κρατάει δέσμιους στο κοκούνινγκ) και έβαλαν μπρος. Κάποιοι τα κατάφεραν κάποιοι όχι. Σημασία δεν είχε τι κατάφεραν, αλλά το ότι πέρασαν καλά, διασκέδασαν αφάνταστα κι επιπλέον στο τέλος του μήνα, είχαν στα χέρια τους την πρώτη γραφή μιας νουβέλας. Έδωσαν ραντεβού για τον επόμενο Νοέμβρη, μιας και το πρώτο στοίχημα τους είχε γλυκάνει. Εν τω μεταξύ το είπαν και σε μερικούς φίλους κι εκείνοι σε μερικούς άλλους φίλους και πάει λέγοντας. Δεν ξέρω να σας πω πόσοι έπαιξαν αυτό το παιχνίδι τον επόμενο χρόνο (διότι για τέτοιο πρόκειται, ο "κερδισμένος" δεν κερδίζει στην ουσία τίποτε), αλλά είχε εξίσου μεγάλη επιτυχία. Εκεί το παιχνίδι άρχισε να έχει δική του προσωπικότητα και σαν τέτοιο απαίτησε το όνομά του. Η βάφτιση έγινε κεκλισμένων των θυρών και το όνομα του νεοφώτιστου ήταν National Novel Writing Month, και για τους φίλους NaNoWriMo.»


Το επίσημο site τους είναι το www.nanowrimo.org, όσοι πιστοί ακόμα προλαβαίνετε. Θυμίζω ότι δεν είναι διαγωνισμός, αλλά περισσότερο ατομική δοκιμασία και παιχνίδι. Εγώ μπορεί να μην προλάβω να πάρω μέρος όπως θα ήθελα λόγω υποχρεώσεων, αλλά χρόνος για διάβασμα πάντα υπάρχει.


Τι τελείωσα την εβδομάδα που μας πέρασε; Ένα κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα, το οποίο μου άρεσε και για αυτό σας το προτείνω. Πρόκειται για το «Σοφία Παλαιολογίνα: Από το Βυζάντιο στη Ρωσία» του Γιώργου Λεονάρδου το οποίο κυκλοφόρησε την περασμένη σεζόν από τις εκδόσεις Λιβάνη. Ο Γιώργος Λεονάρδος νομίζω είναι ο δημοφιλέστερος Έλληνας συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων, με πλούσια βιβλιογραφία η οποία συνεχώς επεκτείνεται. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και για πολλά χρόνια υπήρξε ανταποκριτής μέσων ενημέρωσης. Έργα του έχουν μεταφραστεί στο εξωτερικό, ενώ του έχει απονεμηθεί το βραβείο ιστορικού μυθιστορήματος το 2000 και το κρατικό βραβείο λογοτεχνίας το 2008 για τον «Τελευταίο Παλαιολόγο». Εκείνο το βιβλίο ήταν και η πρώτη επαφή μου με τη γραφή του (το έχω παρουσιάσει παλιότερα) και με κέντρισε ώστε να αναζητήσω κι άλλα δικά του έργα. Επίσης εκτός απ’ τη χαρά της ανάγνωσης, βελτιώνομαι και σαν συγγραφέας, μιας και συναντώ όμορφες, άγνωστες λέξεις στα βιβλία του.


Έτσι δανείστηκα από τη δημοτική βιβλιοθήκη τη «Σοφία Παλαιολογίνα» (να θυμηθώ να το επιστρέψω αύριο) και όπως με τον «Τελευταίο Παλαιολόγο», οι αδιάβαστες σελίδες άρχισαν να λιγοστεύουν σύντομα. Η ιστορία που διαπραγματεύεται ο Λεονάρδος είναι σχετικά άγνωστη και έχει να κάνει με τη Ζωή Παλαιολογίνα, απόγονο της τελευταίας δυναστείας αυτοκρατόρων της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (του Βυζαντίου δηλαδή), η οποία μετά την άλωση έχει καταλήξει στην αυλή του Πάπα. Από εκεί για πολιτικούς λόγους στέλνεται ως νύφη στον Πρίγκιπα της Μόσχας (και μετέπειτα Τσάρο) Ιωάννη, δηλαδή Ιβάν. Μαζί με τη Ζωή στέλνεται ως συνοδός και ο Δημήτριος, ένας Ρωμιός αξιωματούχος και πρωταγωνιστής του βιβλίου. Στη χώρα των Ρως παρακολουθούμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η βυζαντινή πριγκίπισσα και τις προσπάθειες που καταβάλει προκειμένου να αναδείξει μία ουσιαστικά πρωτόγονη χώρα, σε αδιαμφισβήτητη κυρίαρχο των εκτάσεων ανάμεσα στην Πολωνία και την Ταταρία. Λαμβάνει το όνομα Σοφία και οργανώνει ένα σύστημα διακυβέρνησης παρόμοιο με αυτό της Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονα ο σύζυγός της εκμεταλλεύεται την κληρονομιά του ονόματός της και ανακηρύσσει τη Ρωσία ως άμεσο συνεχιστή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.


Η γραφή του Λεονάρδου είναι χαρακτηριστική, θα την αναγνωρίσετε όσοι έχετε ξαναδιαβάσει βιβλία του. Με ένα κράμα εκφράσεων και παροιμιών της τότε καθομιλουμένης, καθώς και χρησιμοποιώντας κατάλληλους ιδιωματισμούς, δίνει την αίσθηση στον αναγνώστη ότι η εποχή γύρω του αλλάζει και επιστρέφει στο Μεσαίωνα. Στην ευπρόσδεκτη ψευδαίσθηση βοηθάει και η πρώτου προσώπου οπτική γωνία της αφήγησης, αλλά και τα άφθονα ιστορικά στοιχεία που παρατίθενται. Το βάθος της έρευνας του Λεονάρδου προκαλεί δέος και σίγουρα όσοι διαβάζετε αμιγώς ιστορικά συγγράμματα θα απολαύσετε τη «Σοφία Παλαιολογίνα». Εκεί κάπου εστιάζεται και η μικρή ένσταση που έχω. Το βιβλίο σταδιακά μετατρέπεται σε χρονογράφημα, πέφτει περισσότερο βάρος στο «ιστορικό», παρά στο «μυθιστόρημα». Σταδιακά, μπορεί το ενδιαφέρον όσων είναι μονόπλευρα οπαδοί της δράσης να ατονήσει.


Αν διαβάσετε τη «Σοφία Παλαιολογίνα» και σας αρέσει ή αν γενικότερα τα ιστορικά μυθιστορήματα κεντρίζουν την περιέργειά σας, τότε σε λίγες μέρες κυκλοφορεί το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Λεονάρδου με θέμα το Μαγγελάνο και τον περίπλου της Γης. Θα είναι μια καλή επιλογή. Καιρό έχω να ριχτώ σε μια θαλασσινή περιπέτεια ως την άκρη του κόσμου, μου έχουν μείνει μόνο οι αναμνήσεις από το «Ψυχρό Δέρμα» του Pinol από τις εκδόσεις Bell. Μαζί με τον «Μαγγελάνο» αναζητήστε το κι αυτό, αλλά προς Θεού μη διαβάσετε ούτε λέξη απ’ όσα γράφει στο οπισθόφυλλο. Οι υπεύθυνοι είχαν την παράξενη ιδέα να στριμώξουν εκεί όλη την υπόθεση (και δυστυχώς τα κατάφεραν).

Δεν υπάρχουν σχόλια: