10 Απριλίου- Μαθήματα Φιλοσοφίας σε έξι ώρες και ένα τέταρτο

Δέκα Απριλίου σήμερα και αφού φιλοσόφησα για αρκετή ώρα για το ποιο βιβλίο να παρουσιάσω σήμερα, επέλεξα κάτι μικρό, αλλά περιεκτικό. Δεν είναι κάτι εύκολο και ίσως δεν απευθύνεται στον επιφανειακό αναγνώστη, αλλά έχει ως στόχο να δώσει σε όποιον το διαβάσει αρκετή τροφή για σκέψη. Σήμερα, έχουμε λοιπόν μαζί μας το «Μαθήματα Φιλοσοφίας σε έξι ώρες και ένα τέταρτο», του Βίτολντ Γκόμπροβιτς, που κυκλοφόρησε νομίζω πριν από δύο εβδομάδες από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ο Γκομπρόβιτς είναι ένας απ’ τους σημαντικότερους Ευρωπαίους πεζογράφους του 20^ου αιώνα, γεννήθηκε το 1904 στην Πολωνία και αυτοεξορίστηκε με την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αργεντινή. Στο καθαρά λογοτεχνικό του έργο ανήκουν, μεταξύ άλλων, τα μυθιστορήματα «Φερντυντούρκε», «Πορνογραφία», «Κόσμος», «Υπερατλαντικός», τα θεατρικά «Ο γάμος», «Υβόννη – Πριγκίπισσα της Βουργουνδίας» και «Οπερέττα». Ήταν υποψήφιος για Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1968, ενώ πέθανε ένα χρόνο αργότερα στη Γαλλία, όπου ζούσε από το 1963. Περισσότερα για το βιβλίο θα αντιγράψω από το οπισθόφυλλο, για να σχηματίσετε καλύτερη εικόνα και εσείς.

«Η φιλοσοφία είναι ενέργημα ύπαρξης». Σε αυτήν τη φράση, μία από τις τελευταίες των «Μαθημάτων φιλοσοφίας σε έξι ώρες και ένα τέταρτο», συνοψίζει ο Βίτολντ Γκομπρόβιτς την προσωπική του ματιά επάνω στη φιλοσοφία. Θέτοντας το στόχο της βιωμένης φιλοσοφίας, που δεν μπορεί παρά να είναι «ερωτική», όπως σημειώνει στο Ημερολόγιό του, ο Γκομπρόβιτς εκθέτει τις παρατηρήσεις του με τρόπο απλό, εμπλουτισμένο με χιούμορ και ειρωνεία, χρησιμοποιώντας παραδείγματα που καθιστούν τα συστήματα σκέψης προσιτά στον αναγνώστη. Έτσι επιτυγχάνει «μία προσωπική ανακατασκευή των θεωριών των σύγχρονων στοχαστών που αναζωογόνησαν, κατά τη γνώμη του, τη φιλοσοφία του 20ού αιώνα», όπως παρατηρεί στον πρόλογο του βιβλίου ο Φραντσέσκο Καταλούτσιο, με «τον τόνο μιας ανακεφαλαίωσης της σκέψης των άλλων και της δικής του ή, καλύτερα: της ίδιας του της σκέψης μέσα από τη σκέψη των άλλων». Σχεδιάζοντας το «γενεαλογικό δέντρο» του υπαρξισμού, κορμός του οποίου είναι ο Κίρκεγκορ, ο συγγραφέας μάς ξεναγεί στη σκέψη του Ντεκάρτ, του Καντ, του Χέγκελ, του Σοπενχάουερ, του Νίτσε, του Χάιντεγκερ, του Σαρτρ και του Μαρξ, στον οποίο είναι αφιερωμένο το τελευταίο τέταρτο των Μαθημάτων του.

Η μετάφραση έγινε απ’ την Κατερίνα Σχινά, αποτελείται από 176 σελίδες και θα το βρείτε σε όλα τα βιβλιοπωλεία έναντι δέκα ευρώ. Δεν είναι άσχημη λύση, αλλά όπως σας είπα μην περιμένετε να είναι κάτι που θα διαβάσετε για να περάσει η ώρα σας ή το βράδυ πριν κοιμηθείτε. Το «Μαθήματα Φιλοσοφίας σε έξι ώρες και ένα τέταρτο» θα απαιτήσει λίγο παραπάνω απ’ την προσοχή σας, αλλά για αυτό θα φροντίσει να σας αποζημιώσει.