Μυστήριο και συνωμοσίες σ’ ένα δυστοπικό μέλλον
Καλημέρα! (ή καλησπέρα) Είναι μια όμορφη Πέμπτη 18 Ιουνίου και χωρίς περιστροφές, φιοριτούρες και προλόγους, προχωράω στο κυρίως θέμα. Μόλις πριν λίγη ώρα τελείωσα στο αστικό το βιβλίο της σημερινής παρουσίασης και είμαι χαρούμενος γιατί έχω να σας προτείνω κάτι πολύ αξιόλογο, μία ιστορία από αυτές που συνήθως δεν γράφονται στην Ελλάδα. Δεν πρόκειται για κάποιο έπος, μια ιστορία αγάπης, ή για ένα μελόδραμα που ξεκινάει στη Σμύρνη και μέσω του Πολυτεχνείου καταλήγει στη δυτικοποιημένη ρουτίνα του σήμερα. Είναι ένα βιβλίο που ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια της τυποποιημένης πλειοψηφίας της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και κάνει μερικά βήματα στο μέλλον. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι μερικές κινήσεις μπροστά.
Η «Ηγεμονία της Ευτυχίας» της Ελευθερίας Δημητρομανωλάκη κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2006 από το Μεταίχμιο και έφτασε στα χέρια μου έπειτα από τη σύσταση ενός καλού μου φίλου. Το 2007, δε, ήταν υποψήφιο για καλύτερο μυθιστόρημα πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα στα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω. Η Ελευθερία Δημητρομανωλάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε Νομικά και άσκησε τη δικηγορία για λίγο. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και εδώ και χρόνια εργάζεται ως casting director στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και τη διαφήμιση. Ενώ εκπονεί το διδακτορικό της με θέμα τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα.
Η «Ηγεμονία της ευτυχίας» είναι ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, είδος ελάχιστα ανεπτυγμένο στη χώρα μας, παρ’ ότι έχει αρκετούς φίλους. Παρ’ όλο, όμως που η πλειοψηφία τους περιορίζεται στην ανάγνωση αυστηρά ξένων συγγραφέων, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία μεγάλη προσφορά αμιγώς ελληνικών τίτλων με περιπτώσεις που ξεχωρίζουν. Θυμίζω το φιλοσοφικού/πολιτικού περιεχομένου «Eξι δισεκατομμύρια τρόποι ζωής» (εκδ. Τρίτων) του Παναγιώτη Κούστα, τη συλλογή διηγημάτων «Σάρκινο Φρούτο» (εκδ. Τρίτων) του Μιχάλη Μανωλιού, τα περιπετειώδη «Φύλακας του Χρόνου» (εκδ. Λιβάνη) και «Ονειροψιθυριστές» (εκδ. Λιβάνη) των φίλων Κωνσταντίνου Παπαχρήστου και Σάββα Γρηγοριάδη αντίστοιχα. Προσωπικά -και κλείνω αυτή την παρένθεση- έχω σε ξεχωριστή θέση τα βιβλία φιλοσοφικής επιστημονικής φαντασίας του σοφού ανθρώπου Διαμαντή Φλωράκη, για του οποίου το άγνωστο στο ευρύ κοινό έργο κάποια στιγμή θα γράψω περισσότερα.
Επιστρέφοντας στην «Ηγεμονία της Ευτυχίας» θα το όριζα ως ένα μείγμα μελλοντολογικής περιπέτειας και νουάρ αστυνομικού, που στηρίζεται στα στοιχεία της συνεχούς παρακολούθησης (και παραβίασης της ιδιωτικότητας), που είχε προβλέψει το «1984» και προχωράει αναπτύσσοντας μία ιστορία μυστηρίου. Στο βιβλίο της Δημητρομανωλάκη πρωταγωνιστεί ένας συγγραφέας, φιλελεύθερων απόψεων, ενταγμένος πλήρως μέσα στο σύστημα, αλλά έχοντας θέσει ταυτόχρονα εαυτόν εκτός στοχαστικής χειμερίας νάρκης. Στην πολυκατοικία που μένει είτε εξαιτίας ενός άγνωστου ιού, είτε λόγω τρομοκρατικής, βιοχημικής επίθεσης, πεθαίνουν πέντε άτομα, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ένας στενός φίλος του, που είναι προβεβλημένο πολιτικό στέλεχος. Είμαστε ακόμα στο πρώτο κεφάλαιο που ονομάζεται «Κατάσταση έκτακτης ανάγκης» και αρχίζει με τη δυσοίωνη, προφητική φράση ενός άστεγου: «Μαζεύτηκαν κοράκια... μαζεύονται, πυκνώνουν τα κοράκια». Ακολουθούν εξονυχιστικές έρευνες των ανακριτικών αρχών, δημιουργούνται υπόνοιες συγκάλυψης και αρχίζει να φαίνεται μία συνωμοσία με σκοτεινά κίνητρα. Δηλαδή απ’ τις καλύτερες συνταγές για να περάσετε καλά με συντροφιά ένα βιβλίο.
Ο απροσδιόριστος χρονικά μελλοντικός κόσμος της Δημητρομανωλάκη, κυριαρχείται από μια δεσποτική, στα πλαίσια της δημοκρατίας, εξουσία, η οποία ανά πάσα στιγμή έχει πρόσβαση σε όλα τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Εκτός από την τεχνολογία που έχει υπεραναπτυχθεί, οι βελτιώσεις στον γενετικό κώδικα δεν είναι άγνωστες, ενώ η χαρά και η ευτυχία διοχετεύονται στον οργανισμό μέσω τσιγάρων, σοκολατών, αναψυκτικών και χαπιών. Από τα τελευταία, δε, ξεκινάει και ένα νήμα της υπόθεσης, του οποίου οι προεκτάσεις είναι απρόβλεπτες.
Γραφή που ρέει κινηματογραφικά, πυκνή πλοκή πίσω από τις δολοφονίες και με ζωηρά χρώματα ζωγραφισμένο κλίμα «whodunit», που θα συναρπάσει τους οπαδούς του είδους. Νομίζω θα σας αφήσει απόλυτα ικανοποιημένους και θα σας βάλει στη διαδικασία σκέψης (πάντα ένα από τα ζητούμενα κατά την ανάγνωση ενός βιβλίου) πάνω στην εξέλιξη του τρόπου ζωής και συγκεκριμένα στις εφαρμογές επί των ανθρώπινων συναισθημάτων, μιας και από το κείμενο δεν λείπουν οι επίκαιροι προβληματισμοί, όπως για παράδειγμα αυτός των ορίων της ευθανασίας ή της περιστολής των ελευθεριών στο όνομα της ασφάλειας.
Οπως γράφει κάπου η συγγραφέας: «...Οι γνωστοί ανελέητοι περιορισμοί των πιο βασικών αναγκών. Για λόγους έκτακτης ανάγκης. Μόνο που οι λόγοι έκτακτης ανάγκης γίνονται όλο και πιο συχνοί. Είναι η καθημερινότητά μας».
Πόσο αυτό ισχύει ή τείνει να ισχύσει στη δική μας καθημερινότητα; Να ένα ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε.
Του Γιάννη Πλιώτα
Καλημέρα! (ή καλησπέρα) Είναι μια όμορφη Πέμπτη 18 Ιουνίου και χωρίς περιστροφές, φιοριτούρες και προλόγους, προχωράω στο κυρίως θέμα. Μόλις πριν λίγη ώρα τελείωσα στο αστικό το βιβλίο της σημερινής παρουσίασης και είμαι χαρούμενος γιατί έχω να σας προτείνω κάτι πολύ αξιόλογο, μία ιστορία από αυτές που συνήθως δεν γράφονται στην Ελλάδα. Δεν πρόκειται για κάποιο έπος, μια ιστορία αγάπης, ή για ένα μελόδραμα που ξεκινάει στη Σμύρνη και μέσω του Πολυτεχνείου καταλήγει στη δυτικοποιημένη ρουτίνα του σήμερα. Είναι ένα βιβλίο που ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια της τυποποιημένης πλειοψηφίας της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας και κάνει μερικά βήματα στο μέλλον. Θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι μερικές κινήσεις μπροστά.Η «Ηγεμονία της Ευτυχίας» της Ελευθερίας Δημητρομανωλάκη κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2006 από το Μεταίχμιο και έφτασε στα χέρια μου έπειτα από τη σύσταση ενός καλού μου φίλου. Το 2007, δε, ήταν υποψήφιο για καλύτερο μυθιστόρημα πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα στα βραβεία του περιοδικού Διαβάζω. Η Ελευθερία Δημητρομανωλάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης. Σπούδασε Νομικά και άσκησε τη δικηγορία για λίγο. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και εδώ και χρόνια εργάζεται ως casting director στον κινηματογράφο, την τηλεόραση και τη διαφήμιση. Ενώ εκπονεί το διδακτορικό της με θέμα τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα.
Η «Ηγεμονία της ευτυχίας» είναι ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, είδος ελάχιστα ανεπτυγμένο στη χώρα μας, παρ’ ότι έχει αρκετούς φίλους. Παρ’ όλο, όμως που η πλειοψηφία τους περιορίζεται στην ανάγνωση αυστηρά ξένων συγγραφέων, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μία μεγάλη προσφορά αμιγώς ελληνικών τίτλων με περιπτώσεις που ξεχωρίζουν. Θυμίζω το φιλοσοφικού/πολιτικού περιεχομένου «Eξι δισεκατομμύρια τρόποι ζωής» (εκδ. Τρίτων) του Παναγιώτη Κούστα, τη συλλογή διηγημάτων «Σάρκινο Φρούτο» (εκδ. Τρίτων) του Μιχάλη Μανωλιού, τα περιπετειώδη «Φύλακας του Χρόνου» (εκδ. Λιβάνη) και «Ονειροψιθυριστές» (εκδ. Λιβάνη) των φίλων Κωνσταντίνου Παπαχρήστου και Σάββα Γρηγοριάδη αντίστοιχα. Προσωπικά -και κλείνω αυτή την παρένθεση- έχω σε ξεχωριστή θέση τα βιβλία φιλοσοφικής επιστημονικής φαντασίας του σοφού ανθρώπου Διαμαντή Φλωράκη, για του οποίου το άγνωστο στο ευρύ κοινό έργο κάποια στιγμή θα γράψω περισσότερα.
Επιστρέφοντας στην «Ηγεμονία της Ευτυχίας» θα το όριζα ως ένα μείγμα μελλοντολογικής περιπέτειας και νουάρ αστυνομικού, που στηρίζεται στα στοιχεία της συνεχούς παρακολούθησης (και παραβίασης της ιδιωτικότητας), που είχε προβλέψει το «1984» και προχωράει αναπτύσσοντας μία ιστορία μυστηρίου. Στο βιβλίο της Δημητρομανωλάκη πρωταγωνιστεί ένας συγγραφέας, φιλελεύθερων απόψεων, ενταγμένος πλήρως μέσα στο σύστημα, αλλά έχοντας θέσει ταυτόχρονα εαυτόν εκτός στοχαστικής χειμερίας νάρκης. Στην πολυκατοικία που μένει είτε εξαιτίας ενός άγνωστου ιού, είτε λόγω τρομοκρατικής, βιοχημικής επίθεσης, πεθαίνουν πέντε άτομα, ανάμεσα στους οποίους βρίσκεται και ένας στενός φίλος του, που είναι προβεβλημένο πολιτικό στέλεχος. Είμαστε ακόμα στο πρώτο κεφάλαιο που ονομάζεται «Κατάσταση έκτακτης ανάγκης» και αρχίζει με τη δυσοίωνη, προφητική φράση ενός άστεγου: «Μαζεύτηκαν κοράκια... μαζεύονται, πυκνώνουν τα κοράκια». Ακολουθούν εξονυχιστικές έρευνες των ανακριτικών αρχών, δημιουργούνται υπόνοιες συγκάλυψης και αρχίζει να φαίνεται μία συνωμοσία με σκοτεινά κίνητρα. Δηλαδή απ’ τις καλύτερες συνταγές για να περάσετε καλά με συντροφιά ένα βιβλίο.
Ο απροσδιόριστος χρονικά μελλοντικός κόσμος της Δημητρομανωλάκη, κυριαρχείται από μια δεσποτική, στα πλαίσια της δημοκρατίας, εξουσία, η οποία ανά πάσα στιγμή έχει πρόσβαση σε όλα τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Εκτός από την τεχνολογία που έχει υπεραναπτυχθεί, οι βελτιώσεις στον γενετικό κώδικα δεν είναι άγνωστες, ενώ η χαρά και η ευτυχία διοχετεύονται στον οργανισμό μέσω τσιγάρων, σοκολατών, αναψυκτικών και χαπιών. Από τα τελευταία, δε, ξεκινάει και ένα νήμα της υπόθεσης, του οποίου οι προεκτάσεις είναι απρόβλεπτες.
Γραφή που ρέει κινηματογραφικά, πυκνή πλοκή πίσω από τις δολοφονίες και με ζωηρά χρώματα ζωγραφισμένο κλίμα «whodunit», που θα συναρπάσει τους οπαδούς του είδους. Νομίζω θα σας αφήσει απόλυτα ικανοποιημένους και θα σας βάλει στη διαδικασία σκέψης (πάντα ένα από τα ζητούμενα κατά την ανάγνωση ενός βιβλίου) πάνω στην εξέλιξη του τρόπου ζωής και συγκεκριμένα στις εφαρμογές επί των ανθρώπινων συναισθημάτων, μιας και από το κείμενο δεν λείπουν οι επίκαιροι προβληματισμοί, όπως για παράδειγμα αυτός των ορίων της ευθανασίας ή της περιστολής των ελευθεριών στο όνομα της ασφάλειας.
Οπως γράφει κάπου η συγγραφέας: «...Οι γνωστοί ανελέητοι περιορισμοί των πιο βασικών αναγκών. Για λόγους έκτακτης ανάγκης. Μόνο που οι λόγοι έκτακτης ανάγκης γίνονται όλο και πιο συχνοί. Είναι η καθημερινότητά μας».
Πόσο αυτό ισχύει ή τείνει να ισχύσει στη δική μας καθημερινότητα; Να ένα ερώτημα που καλούμαστε να απαντήσουμε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου