Ένα μικρό αφιέρωμα στον σπουδαίο Χιλιανό λογοτέχνη.
O Λουίς Σεπούλβεδα (Luis Sepúlveda) γεννήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1949 στο Οβάλε της Χιλής. Πήγε σχολείο στο Σαντιάγο και μετά σπούδασε θέατρο στο Εθνικό Πανεπιστήμιο. Το 1969 κέρδισε μια πενταετή υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Μόσχα, αλλά λίγους μήνες αργότερα του αφαιρέθηκε για ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ο Σεπούλβεδα ήταν πολιτικά ενεργός από τα μαθητικά χρόνια και επί Σαλβαδόρ Αλιέντε ανέλαβε καθήκοντα συμβούλου στο υπουργείο πολιτισμού. Μετά το πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοσέτ το 1973, ο Σεπούλβεδα φυλακίστηκε για δυόμιση χρόνια, αλλά έπειτα από παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας, η ποινή του μετατράπηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Κατάφερε να δραπετεύσει και έζησε στην παρανομία για περίπου ένα χρόνο. Με τη βοήθεια φίλων οργάνωσε μια θεατρική ομάδα, την πρώτη πολιτιστική ένδειξη αντίστασης ενάντια στο καθεστώς. Όμως λίγο καιρό μετά συνελήφθη για δεύτερη φορά και καταδικάστηκε σε ισόβια με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.
Ξανά με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας η ποινή του μετατράπηκε σε οχτώ χρόνια εξορίας και το 1977 εγκατάλειψε τη Χιλή με προορισμό τη Σουηδία όπου θα δίδασκε ισπανική φιλολογία. Στην πρώτη στάση του αεροπλάνου, στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής απέδρασε και κατάφερε να εισέλθει παράνομα στην Ουρουγουάη, την οποία σύντομα αναγκάστηκε επίσης να εγκαταλείψει εξαιτίας της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης. Πέρασε στη Βραζιλία, μετά στην Παραγουάη και τελικά εγκαταστάθηκε στο Κίτο του Εκουαδόρ. Η κατάσταση σε όλη την Ήπειρο ήταν έκρυθμη. Στο Κίτο ανέλαβε να διευθύνει το θέατρο «Alliance Française», ίδρυσε μια δική του θεατρική εταιρεία και πήρε μέρος σε αποστολές της UNESCO, οι οποίες προσπαθούσαν να εκτιμήσουν το αντίκτυπο του αποικισμού στους Ινδιάνους Σουάρ. Όσα συνέλλεξε στις αποστολές και η αγάπη του για τον Αμαζόνιο αντικατοπτρίζονται πολύ εύγλωττα και στα έργα του.
Κατά τη διάρκεια των αποστολών έζησε μαζί με τους Σουάρ για εφτά μήνες και σχημάτισε τη γνώμη ότι η Λατινική Αμερική είναι μία πολυπολιτιστική και πολυγλωσσική ήπειρος, όπου ο Μαρξισμός-Λενινισμός τον οποίο είχε διδαχθεί δεν μπορούσε να εφαρμοστεί σε έναν γηγενή πληθυσμό που εξαρτάται τόσο άμεσα από το φυσικό περιβάλλον. Δούλεψε σε στενή συνεργασία με Ινδιάνικους οργανισμούς και οργάνωσε το πρώτο σχέδιο καταπολέμησης του αναλφαβητισμού φυλών που ζουν στις Άνδεις.
Το 1979 κατατάχθηκε στη διεθνή ταξιαρχία «Σιμόν Μπολίβαρ» που πολεμούσε στη Νικαράγουα και μετά την επικράτηση της επανάστασης έφυγε για την Ευρώπη. Εξαιτίας του θαυμασμού του για τη ρομαντική γερμανική λογοτεχνία (τη γλώσσα την είχε μάθει στη φυλακή) πήγε στο Αμβούργο, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος ταξιδεύοντας στη Νότιο Αμερική και την Αφρική. Από το 1982 έως το 1987 έγινε μέλος πληρώματος πλοίων της Greenpeace και αργότερα συνέχισε να εργάζεται ως συντονιστής για την ίδια οργάνωση. Από τότε μέχρι σήμερα τα γραπτά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και τα βιβλία του τον έχουν καταξιώσει ως έναν από τους μεγάλους λατινοαμερικάνους συγγραφείς.
Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε μια αναλυτική λίστα με τα έργα του που έχουν μεταφραστεί στη χώρα μας, ενώ ακολουθεί η κριτική για ένα έξοχο βιβλίο του που διάβασα πρόσφατα.
Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης, Μτφ: Αχιλλέας Κυριακίδης (Opera, 1996)
Το «Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης» είναι το πρώτο βιβλίο που διάβασα το 2010 και θα έλεγα ότι προοιωνίζει μια πολύ καλή αναγνωστική χρονιά. Είναι μια νουβέλα που διαβάζεται γρήγορα (125 σελίδες) και για λίγες ώρες θα σας ταξιδέψει στα δάση του Αμαζονίου, στο μεταίχμιο δύο κόσμων. Από τη μία οι πρωτόγονοι και απλοϊκοί ιθαγενείς και από την άλλη ο πολιτισμένος άνθρωπος που καταφθάνει μέσα σε ατμόπλοια, κραδαίνει πυροβόλα και κουβαλά σφραγίδες και βουλοκέρια εξουσίας.
Σε αυτό το πολιτιστικό απώτατο όριο, τα χνώτα λευκών και μιγάδων ανακατεύονται, δημιουργώντας μία υγρή ατμόσφαιρα, πρόσφορη για ανάπτυξη ιστοριών με χρώμα σουρεαλιστικό, σχεδόν μεταφυσικό. Όποιος είχε την τύχη να διαβάσει Μάρκες καταλάβει για τι ακριβώς μιλάω, άλλωστε σε κάθε σελίδα που διάβαζα διαπίστωνα πόσο κοντά στο πνεύμα του μεγάλου δασκάλου κινείται ο Σεπούλβεδα. Ίδια συνταγή πολυσχιδών περιγραφών, κλασικά ονόματα σιδηρόδρομοι και σκηνές που διαπνέονται από ίσες δόσεις ειρωνείας και παλαβομάρας. Αν ανήκετε σε όσους παράτησαν απαυδισμένοι το «Εκατό χρόνια μοναξιά», τότε αξίζει να δοκιμάσετε την τύχη σας με το «Ένα γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης».
Κλασικό δείγμα λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας από έναν συγγραφέα που τα βιβλία του διαδίδονται όλο και περισσότερο από στόμα σε στόμα τα τελευταία χρόνια. Η υπόθεση δεν είναι τόσο σημαντική, όσο η εποχή και οι χώρες που περιγράφονται. Ένα θηλυκό αιλουροειδές διψασμένο για εκδίκηση, αρχίζει να επιτίθεται στους πιονέρους που ζούνε στις όχθες του Αμαζονίου. Για να δώσει λύση η τοπική εξουσία, αναγκάζεται να στραφεί στον σοφό γέρο, που διαβάζει μανιωδώς βιβλία με ιστορίες αγάπης και έχει ζήσει τη μισή ζωή του ως ιθαγενής. Νομίζω ο γέρος πρωταγωνιστής να είναι ο άνθρωπος που ο Σεπούλβεδα θα ήθελε να είναι.
Τα μεταφρασμένα του έργα στη χώρα μας:
* Η σκιά του εαυτού μας (2009)
* Το λυχνάρι του Αλαντίν (2009)
* Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (2008)
* Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ´ ένα γλάρο να πετάει (2007)
* Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (2007)
* Τα χειρότερα παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2006)
* Σημειώσεις εν καιρώ πολέμου(2004)
* Η τρέλα του Πινοτσέτ(2003)
* Όνομα ταυρομάχου (2003)
* Χρονικά του περιθωρίου (2000)
* Hot line. Γιακαρέ (1998)
* Patagonia Express (1998)
* Αν δεν έχεις πού να κλάψεις (1998)
* Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1998)
* Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1996)
* Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1996)
O Λουίς Σεπούλβεδα (Luis Sepúlveda) γεννήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 1949 στο Οβάλε της Χιλής. Πήγε σχολείο στο Σαντιάγο και μετά σπούδασε θέατρο στο Εθνικό Πανεπιστήμιο. Το 1969 κέρδισε μια πενταετή υποτροφία για να συνεχίσει τις σπουδές του στη Μόσχα, αλλά λίγους μήνες αργότερα του αφαιρέθηκε για ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ο Σεπούλβεδα ήταν πολιτικά ενεργός από τα μαθητικά χρόνια και επί Σαλβαδόρ Αλιέντε ανέλαβε καθήκοντα συμβούλου στο υπουργείο πολιτισμού. Μετά το πραξικόπημα του Αουγκούστο Πινοσέτ το 1973, ο Σεπούλβεδα φυλακίστηκε για δυόμιση χρόνια, αλλά έπειτα από παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας, η ποινή του μετατράπηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Κατάφερε να δραπετεύσει και έζησε στην παρανομία για περίπου ένα χρόνο. Με τη βοήθεια φίλων οργάνωσε μια θεατρική ομάδα, την πρώτη πολιτιστική ένδειξη αντίστασης ενάντια στο καθεστώς. Όμως λίγο καιρό μετά συνελήφθη για δεύτερη φορά και καταδικάστηκε σε ισόβια με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας.
Ξανά με την παρέμβαση της Διεθνούς Αμνηστίας η ποινή του μετατράπηκε σε οχτώ χρόνια εξορίας και το 1977 εγκατάλειψε τη Χιλή με προορισμό τη Σουηδία όπου θα δίδασκε ισπανική φιλολογία. Στην πρώτη στάση του αεροπλάνου, στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής απέδρασε και κατάφερε να εισέλθει παράνομα στην Ουρουγουάη, την οποία σύντομα αναγκάστηκε επίσης να εγκαταλείψει εξαιτίας της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης. Πέρασε στη Βραζιλία, μετά στην Παραγουάη και τελικά εγκαταστάθηκε στο Κίτο του Εκουαδόρ. Η κατάσταση σε όλη την Ήπειρο ήταν έκρυθμη. Στο Κίτο ανέλαβε να διευθύνει το θέατρο «Alliance Française», ίδρυσε μια δική του θεατρική εταιρεία και πήρε μέρος σε αποστολές της UNESCO, οι οποίες προσπαθούσαν να εκτιμήσουν το αντίκτυπο του αποικισμού στους Ινδιάνους Σουάρ. Όσα συνέλλεξε στις αποστολές και η αγάπη του για τον Αμαζόνιο αντικατοπτρίζονται πολύ εύγλωττα και στα έργα του.
Κατά τη διάρκεια των αποστολών έζησε μαζί με τους Σουάρ για εφτά μήνες και σχημάτισε τη γνώμη ότι η Λατινική Αμερική είναι μία πολυπολιτιστική και πολυγλωσσική ήπειρος, όπου ο Μαρξισμός-Λενινισμός τον οποίο είχε διδαχθεί δεν μπορούσε να εφαρμοστεί σε έναν γηγενή πληθυσμό που εξαρτάται τόσο άμεσα από το φυσικό περιβάλλον. Δούλεψε σε στενή συνεργασία με Ινδιάνικους οργανισμούς και οργάνωσε το πρώτο σχέδιο καταπολέμησης του αναλφαβητισμού φυλών που ζουν στις Άνδεις.
Το 1979 κατατάχθηκε στη διεθνή ταξιαρχία «Σιμόν Μπολίβαρ» που πολεμούσε στη Νικαράγουα και μετά την επικράτηση της επανάστασης έφυγε για την Ευρώπη. Εξαιτίας του θαυμασμού του για τη ρομαντική γερμανική λογοτεχνία (τη γλώσσα την είχε μάθει στη φυλακή) πήγε στο Αμβούργο, όπου εργάστηκε ως δημοσιογράφος ταξιδεύοντας στη Νότιο Αμερική και την Αφρική. Από το 1982 έως το 1987 έγινε μέλος πληρώματος πλοίων της Greenpeace και αργότερα συνέχισε να εργάζεται ως συντονιστής για την ίδια οργάνωση. Από τότε μέχρι σήμερα τα γραπτά του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και τα βιβλία του τον έχουν καταξιώσει ως έναν από τους μεγάλους λατινοαμερικάνους συγγραφείς.
Στο τέλος του άρθρου θα βρείτε μια αναλυτική λίστα με τα έργα του που έχουν μεταφραστεί στη χώρα μας, ενώ ακολουθεί η κριτική για ένα έξοχο βιβλίο του που διάβασα πρόσφατα.
Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης, Μτφ: Αχιλλέας Κυριακίδης (Opera, 1996)
Το «Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης» είναι το πρώτο βιβλίο που διάβασα το 2010 και θα έλεγα ότι προοιωνίζει μια πολύ καλή αναγνωστική χρονιά. Είναι μια νουβέλα που διαβάζεται γρήγορα (125 σελίδες) και για λίγες ώρες θα σας ταξιδέψει στα δάση του Αμαζονίου, στο μεταίχμιο δύο κόσμων. Από τη μία οι πρωτόγονοι και απλοϊκοί ιθαγενείς και από την άλλη ο πολιτισμένος άνθρωπος που καταφθάνει μέσα σε ατμόπλοια, κραδαίνει πυροβόλα και κουβαλά σφραγίδες και βουλοκέρια εξουσίας.
Σε αυτό το πολιτιστικό απώτατο όριο, τα χνώτα λευκών και μιγάδων ανακατεύονται, δημιουργώντας μία υγρή ατμόσφαιρα, πρόσφορη για ανάπτυξη ιστοριών με χρώμα σουρεαλιστικό, σχεδόν μεταφυσικό. Όποιος είχε την τύχη να διαβάσει Μάρκες καταλάβει για τι ακριβώς μιλάω, άλλωστε σε κάθε σελίδα που διάβαζα διαπίστωνα πόσο κοντά στο πνεύμα του μεγάλου δασκάλου κινείται ο Σεπούλβεδα. Ίδια συνταγή πολυσχιδών περιγραφών, κλασικά ονόματα σιδηρόδρομοι και σκηνές που διαπνέονται από ίσες δόσεις ειρωνείας και παλαβομάρας. Αν ανήκετε σε όσους παράτησαν απαυδισμένοι το «Εκατό χρόνια μοναξιά», τότε αξίζει να δοκιμάσετε την τύχη σας με το «Ένα γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης».
Κλασικό δείγμα λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας από έναν συγγραφέα που τα βιβλία του διαδίδονται όλο και περισσότερο από στόμα σε στόμα τα τελευταία χρόνια. Η υπόθεση δεν είναι τόσο σημαντική, όσο η εποχή και οι χώρες που περιγράφονται. Ένα θηλυκό αιλουροειδές διψασμένο για εκδίκηση, αρχίζει να επιτίθεται στους πιονέρους που ζούνε στις όχθες του Αμαζονίου. Για να δώσει λύση η τοπική εξουσία, αναγκάζεται να στραφεί στον σοφό γέρο, που διαβάζει μανιωδώς βιβλία με ιστορίες αγάπης και έχει ζήσει τη μισή ζωή του ως ιθαγενής. Νομίζω ο γέρος πρωταγωνιστής να είναι ο άνθρωπος που ο Σεπούλβεδα θα ήθελε να είναι.
Τα μεταφρασμένα του έργα στη χώρα μας:
* Η σκιά του εαυτού μας (2009)
* Το λυχνάρι του Αλαντίν (2009)
* Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (2008)
* Η ιστορία του γάτου που έμαθε σ´ ένα γλάρο να πετάει (2007)
* Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (2007)
* Τα χειρότερα παραμύθια των αδελφών Γκριμ (2006)
* Σημειώσεις εν καιρώ πολέμου(2004)
* Η τρέλα του Πινοτσέτ(2003)
* Όνομα ταυρομάχου (2003)
* Χρονικά του περιθωρίου (2000)
* Hot line. Γιακαρέ (1998)
* Patagonia Express (1998)
* Αν δεν έχεις πού να κλάψεις (1998)
* Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer (1998)
* Ένας γέρος που διάβαζε ιστορίες αγάπης (1996)
* Ο κόσμος του τέλους του κόσμου (1996)
1 σχόλιο:
Πριν από μερικές βδομάδες διάβασα το "Patagonia Express" και τον έχω σε μεγάλη εκτίμηση.
Δημοσίευση σχολίου