Παρασκευή 12 Αυγούστου 2011

Κάπου σε ξέρω, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Είναι 12 Αυγούστου, η ζέστη είναι τόσο πηχτή που κόβεται με το μαχαίρι, οι περισσότεροι έχουν εγκαταλείψει κάθε ελπίδα, γενικά. Επίσης έχουν εγκαταλείψει δουλειές και υποχρεώσεις με προορισμό το όνειρο των διακοπών. Εγώ θα κυνηγήσω το δικό μου "όνειρο" από 16 του μηνός στην Εύβοια. Πάμε στα υπόλοιπα.

Το εξώφυλλο είναι πολύ σημαντικό για ένα βιβλίο, όπως αποδεικνύεται και στο ιστολόγιο Judge a book by its cover. Διάβασα χθες στο paraskhnio.gr την παρουσίαση που έκανε ο συγγραφέας Δημήτρης Νίκου για το βιβλίο "Κάπου περνούσε μια φωνή". Πρόκειται για την πρώτη κυκλοφορία σε βιβλίο μίας νουβέλας του Λαπαθιώτη, από τις εκδόσεις Ερατώ, σε επιμέλεια Νίκου Σαραντάκου (αναφερόμαστε στον Νίκο Σαραντάκο που γράφει τις Λέξεις που έχουν τη δική τους ιστορία, ένα από τα εξαιρετικά ιστολόγια εκεί έξω). Η παρουσίαση του Δημήτρη στο paraskhnio είναι πολύ καλή, όπως φαντάζομαι και το βιβλίο, ενώ μπορείτε να διαβάσετε πιο αναλυτικές πληροφορίες και στη σχετική ανάρτηση των Λέξεων. Εγώ από τον Λαπαθιώτη έχω κρατήσει ίσως τον αγαπημένο μου στίχο, το "και σιωπηλά, σαν τα βιβλία, το φως της μέρας κλείνει".




Το θέμα μας όμως είναι άλλο, αν θυμάστε: το εξώφυλλο ενός βιβλίου. Δεν ξέρω αν σας θύμισε κάτι η εικόνα στο Κάπου περνούσε μια φωνή, εμένα όμως μού θύμισε αμυδρά το εξώφυλλο από το τελευταίο βιβλίο του Δημήτρη Μαμαλούκα, Κοπέλα που σε λένε Φίνι (εκδ. Λιβάνη, κυκλοφόρησε το 2010). Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι γενικά ο Λιβάνης έχει άσχημα εξώφυλλα και το συγκεκριμένο το θεωρώ από τα λίγα καλαίσθητα. Προφανώς είναι πίνακας ζωγραφικής χωρίς δικαιώματα (του Modigliani, Girl with braids) και τον χρησιμοποίησαν και οι δύο εκδοτικοί οίκοι. Φαντάζομαι και άλλοι θα έχουν παρατηρήσει την ταυτοπροσωπία, το ανεβάζω σήμερα περισσότερο ως λογοτεχνικό αστείο.

11 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Κλασικό πρόβλημα. Πολλά παραδείγματα εδώ.

Γιάννης Πλιώτας είπε...

Έχεις δίκιο Μαρία, κάποιο τέτοιο άρθρο έψαχνα κι εγώ. Επίσης βρήκα και ξένο βιβλίο με το ίδιο εξώφυλλο: http://www.biblio.com/books/33995867.html

Ανώνυμος είπε...

Αν θυμάμαι καλά ο Μοντιλιάνι είναι γενικά πολυχρησιμοποιημένος. :-) Επίσης, έχω την εντύπωση ότι ο πίνακας του εξωφύλλου τού Και με το φως του λύκου επανέρχονται της Ζατέλη έχει χρησιμοποιηθεί στα εξώφυλλα τουλάχιστον ενός ή δύο ελληνικών βιβλίων ακόμα (αν δεν με απατά η μνήμη μου, παλιότερα είχα πετύχει κι ένα σχετικό κειμενάκι αλλά δεν το βρίσκω τώρα). Και φυσικά, εκτός από τους πίνακες, δημιουργείται το ίδιο πρόβλημα με φωτογραφίες από στοκατζίδικα.

Ένα άλλο πρόβλημα που θυμάμαι τώρα: όταν ένα βιβλίο έχει επιτυχία, ξαφνικά αρχίζουν να ξεφυτρώνουν σα μανιτάρια ένα σωρό άλλα βιβλία που όχι απλώς μοιάζουν στο θέμα κ.λπ., αλλά και στο στήσιμο του εξωφύλλου (π.χ. μετά το Λυκόφως της Μέγιερ γέμισε ο τόπος λυκοφωτοειδή εξώφυλλα). :-)

Γιάννης Πλιώτας είπε...

Ναι, εννοείται ο Μοντιλιάνι είναι ψηλά στις προτιμήσεις, ανέβασα μόνο ένα από το εξωτερικό που είχε ακριβώς τον ίδιο πίνακα.
Ναι, είναι κι άλλα ελληνικά που έχουν το ίδιο εξώφυλλο, επειδή έχουν χρησιμοποιήσει την ίδια εικόνα. Βλακεία τους προφανώς που δεν έχουν αγοράσει τα δικαιώματα.
Ναι, είναι ωραία και τα βιβλία κλώνοι.
Όπως είδες τριπλό "ναι", συμφωνούμε απόλυτα σε όλα : )

Summertime Blues είπε...

τι να πει και η Τζοκόντα!

Summertime Blues είπε...

το χρήμα πολλοί εμίσησαν την Τζοκόντα ουδείς! φιγουράρει σε βιβλία, πόστερ, σοκολατάκια κι ότι άλλο βάλει ο νους!
εδώ λέει κι άλλα..
http://www.tanea.gr/politismos/article/?aid=4649221

Δάφνη Χρονοπούλου/ Daphne Chronopoulou είπε...

Μιά ακόμα ένδειξη ττης αδιαφορίας των μεγάλων ελληνικών εκδόσεων για την ποιότητα και την Τέχνη. Παλιότερα σε μιά Ελλάδα με πολύ λιγότερους αναγνώστες οι εκδότες δεν τσιγκουνεύονταν τα χαρακτικά του Μόραλη, της Κατράκη ή τα σχέδια Κυριτσόπουλου, Φασιανού κι άλλων πολλών άξιων που δεν έγιναν γνωστοί μα μένουν στη μνήμη ταυτισμένοι με την ποιότητα περιεχομένου.
Και το θλιβερό είναι πως οι συγγραφείς δεν έχουν λόγο στο πακετάρισμα ακόμα κι αν έχουν ζωγράφους που προσφέρονταν δωρεάν.
Παρουσιάζεται ως marketing εκσυγχρονιστικό μα δεν είναι παρά εκμετάλλευση του συγγραφέα και εμπαιγμός του αναγνώστη.

Γιάννης Πλιώτας είπε...

Δάφνη, δεν θα συμφωνήσω απόλυτα. Άλλωστε στη συγκεκριμένη περίπτωση το "λάθος" είναι του μικρού εκδοτικού και όχι του Λιβάνη.
Για το αν υπήρχαν παλιότερα λιγότεροι αναγνώστες διατηρώ επιφυλάξεις. Σίγουρα υπήρχαν λιγότερα βιβλία. Τώρα για τα χαρακτικά που ανέφερες ή γενικά για έργα τέχνης, πιστεύω ότι μπορεί να προκύψει ένα όμορφο εξώφυλλο και χωρίς αυτά, ειδικά με τις δυνατότητες που δίνουν προγράμματα.
Σχετικά με το τελευταίο που θίγεις, είναι αρκετά σύνθετο ζήτημα. Η γνώμη μου είναι ότι ο συγγραφέας δεν γνωρίζει απαραίτητα και ποιο είναι το καλύτερο εξώφυλλο για το βιβλίο του. Η ειδικότητά του είναι στις λέξεις και όχι στην εικόνα. Άρα καλύτερο είναι να αφήνει όλα τα τεχνικά χαρακτηριστικά σε κάποιον που γνωρίζει καλύτερα. Βέβαια, όπως βλέπουμε γύρω μας, υπάρχουν φορές που το αποτέλεσμα είναι απαράδεκτο, άρα κάποιος δεν έχει κάνει καλά τη δουλειά του.

Δάφνη Χρονοπούλου/ Daphne Chronopoulou είπε...

Γιάννη το λάθος μου φαίνεται εντελώς δευτερεύον & σίγουρα η αισθητική είναι θέμα γούστου. Κατ΄εμέ το να κοτσάρονται κλασικοί χιλιοειδωμένοι πίνακες σε άσχετες νουβέλες αποτελεί πράξη αναγνωρισμένα κιτσιάρικη. Επίσης έχω συναντήσει σε βιβλία φίλων εξώφυλλα τόσο γλυκανάλατου ρομάντζου που κι οι ίδιοι ντρέπονται―κι ας είναι συνήθως άσχετοι όπως σωστά προ-ϋποθέτεις.
Οι καλοί εκδότες διεθνώς δεν είναι ότι απευθύνονται μονο σε ζωγράφους ίδιας ιδεολογίας (όπως π.χ. χαρακτηριστικά εκ των πολλών ο εκδοτικός Hogarth Press στην αδελφή της Virginia Woolf, αλλά & σε γραφίστες (ή όπως λέγεται σήμερα το επάγγελμα) με σπουδαία στυλιστικά αποτελέσματα. Αυτά που συναντάμε στους 2 πολύ μεγάλους ελληνικούς επιμένω πως είναι της ντροπής.
Αν μου επιτρέπεις να δώσω ένα άλλο επιχείρημα συγγενικού χώρου, της δισκογραφίας. Peter Blake & Beatles, Warhol & Velvet Underground.. κλ κλ..Όχι; Αγαπώ τα βιβλία πολύ & θα ήθελα όντως να μπορούμε κι εμείς να τα κρίνουμε από το εξώφυλλο κι όταν είδα το θέμα του ιστολογίου παρασύσθηκα κι ίσως σάς κούρασα με παράπονα.

Sue G. είπε...

Γενικώς, η Τέχνη γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης για εμπορικούς σκοπούς - δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Εκείνο, όμως, που είναι άκρως απογοητευτικό είναι η παντελής έλλειψη κάθε διάθεσης για διαφοροποίηση, έστω και την ελαχιστότατη (sic). Αν προσέξεις, Γιάννη, θα διαπιστώσεις ότι στα ξένα εξώφυλλα (που παραθέτει στο λινκ η mxilouri) υπάρχουν εμφανείς διαφορές μεταξύ του ιδίου θέματος ενώ εδώ το ένα θέμα παρατίθεται ως ακριβές αντίγραφο του άλλου. Ένα άλλο παράδειγμα copy-εξωφύλλων: Το "όλα τα ναι του κόσμου" της Φ.Τσαλίκογλου και το "Μικρό ημερολόγιο συνόρων" του Γκ.Καπλάνι.

Μάλλον πρέπει, ως αναγνώστες, να παρακάμπτουμε συνειδητά πλέον τα εξώφυλλα και να επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά και μόνον στο περιεχόμενο.

Γιάννης Πλιώτας είπε...

Δάφνη έχεις δίκιο. Μάρεσαν πολύ όσα έγραψες στο δεύτερο σχόλιο.
Sue, είμαι και μαζί σου. Χαίρομαι για την επίσκεψη στη σελίδα : )