Bookmarks - πρώτο τεύχος!

Αυτή την Τετάρτη, το πρώτο τεύχος του Bookmarks, του εβδομαδιαίου free press για το βιβλίο, έκανε την εμφάνισή του στα βιβλιοπωλεία όλης της χώρας. Αν δεν το προλάβατε μπορείτε να το ξεφυλλίσετε ηλεκτρονικά και στο issuu. Σύντομα θα είναι κοντά στους αναγνώστες και η ηλεκτρονική μας σελίδα.

Αντιγράφω το editorial - καλωσόρισμα:

Μια φορά κι έναν καιρό τα αντίστοιχα editorials ξεκινούσαν κάπως έτσι: «…θυμάμαι πως όταν είχα συναντήσει το 1979 τον κύριο Κοσλόφσκι στο Κότμπους της Ανατολικής Γερμανίας, μου είχε πει ότι σε είκοσι χρόνια τα βιβλία θα έχουν εκλείψει, παραχωρώντας τη θέση τους στην τηλεόραση».
Δυστυχώς δεν μπορώ να ισχυριστώ ούτε λέξη από τα παραπάνω. Δεν έχω πάει ποτέ στο Κότμπους, δεν έχω γνωρίσει από κοντά τον κύριο Κοσλόφσκι, δεν είχα γεννηθεί το 1979 και, ακόμα περισσότερο, στο σπίτι μου έχω αρκετές στοίβες με βιβλία, μα ούτε μία τηλεόραση.
Αν και ακόμα αναρωτιέμαι τι περιμένει να διαβάσει κανείς ανοίγοντας ένα εβδομαδιαίο free press για το βιβλίο, τολμώ να σας βεβαιώσω ότι δεν θα απογοητευτείτε που βρεθήκαμε στα χέρια σας. Δώσαμε μορφή σε ένα σχέδιο που ζυμωνόταν για αρκετό καιρό και ιδού το αποτέλεσμα με σάρκα, οστά, χαρτί και χρώμα. Το βαφτίσαμε με το, οικείο, όνομα Bookmarks (δηλαδή «σελιδοδείκτες») και οι σαράντα οχτώ σελίδες που κρατάτε φιλοδοξούν να μοιραστούν ένα εκατομμύριο στιγμές μαζί σας. Με την… τετράγωνη λογική που μας διακρίνει, επιλέξαμε να κρατήσουμε λιτή σχεδιαστική γραμμή, να δώσουμε χώρο σε νέες πένες και να μας βρίσκετε κάθε Τετάρτη δωρεάν σε όλη τη χώρα. Μέσα σε όλα αυτά αποφασίσαμε να διαθέτουμε μόνο το ένα τρίτο των σελίδων για διαφημίσεις, σε μια προσπάθεια να αναπνέει ελεύθερα η ύλη του περιοδικού.
Ξεφυλλίστε μας, διαβάστε όσα ενδιαφέροντα έγραψαν οι συντάκτες και οι καλεσμένοι μας, και κάθε εβδομάδα αναζητήστε το Bookmarks στο αγαπημένο σας βιβλιοπωλείο. Ο κόσμος που πλάσαμε χωρά όλες τις σελίδες που έχουν γραφεί και ακόμα όσες θα γραφούν: Ελληνική και ξένη λογοτεχνία, συνεντεύξεις, άρθρα, ποίηση, κόμικς, το βιβλίο στις άλλες τέχνες, ενημέρωση για όλες τις εκδηλώσεις, ευπώλητα, το βραβείο αναγνωστών, ακόμα και η εισαγωγή μιας νουβέλας για να τη συνεχίσετε εσείς όπως θέλετε. Μαζέψαμε κάτω από τη σκέπη του Bookmarks τις γνώμες πολλών διαφορετικών ανθρώπων και περήφανα παρουσιάζουμε τη συνισταμένη τους. Στόχους μεγαλόσχημους δεν έχουμε. Απλώς να κάνουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο. Από εδώ και πέρα κρίνουμε και κρινόμαστε. Παρατηρήσεις, ενστάσεις και σχόλια είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτα, ενώ τις αμέσως επόμενες μέρες είστε όλοι καλοδεχούμενοι στο διαδραστικό μας σαλόνι, στο www.e-bookmarks.gr.
Αρκετά, όμως με τους προλόγους. Αφήνουμε ανοιχτή μία χαραμάδα άνεμος λογοτεχνίας να φυσήξει, τις σελίδες να γυρίσει, μαγικό ταξίδι ν’ αρχινήσει.

*Ο Κοσλόφσκι είναι φυσικά ένας φανταστικός ήρωας. Προέρχεται από το βιβλίο «Η σύμπτωση και άλλες ιστορίες» του Μίχαελ Άγκουστιν (εκδ. Μελάνι, μετάφραση Δημήτρη Νόλλα- Ηρώς Μακρή). Είναι η δική μου πρόταση για αυτή την εβδομάδα.

19 Νοεμβρίου- Οριζόντιο Ύψος/ Χαμένο Σύμβολο

Ασυνήθιστοι ήρωες, αφύσικες ιστορίες

Του Γιάννη Πλιώτα

Ο χρόνος κυλά γοργά, παρασέρνεται απ’ το φύσημα του ανέμου και μας φέρνει πάλι στα χέρια σας. Τι διάβασα τις δύο εβδομάδες που πέρασαν από την προηγούμενη συνάντησή μας; Δύο βιβλία μάλλον ανισοϋψή μεταξύ τους, χαρακτηρισμός που σύντομα θα καταλάβετε από πού προέρχεται. Πάντως μου άρεσαν και τα δύο, όσο κι αν το πρώτο είναι ξεκάθαρη ποιοτική επιλογή, ενώ το δεύτερο έχει δεχθεί εκτός από τα φώτα της δημοσιότητας, και ένα χαλάζι αρνητικών κριτικών.

Ξεκινώ με το πρώτο, ένα βιβλίο που έχω υποσχεθεί εδώ και καιρό να παρουσιάσω αναλυτικά. Είναι το ευφάνταστο και εξαιρετικό «Το οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες» του Αργύρη Χιόνη, που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Κίχλη. Η πρώτη επαφή μου με το βιβλίο ήταν σε μία παρουσίαση που είχε γίνει την άνοιξη στην Πάτρα και από τότε πολλές φορές το ξεφύλλισα διαβάζοντας τις παλαβές αφηγήσεις, που γεννήθηκαν στο κεφάλι του καλοσυνάτου ποιητή Αργύρη Χιόνη. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ίδιος «ο Αργύρης Χιόνης γεννήθηκε το 1943 στα Σεπόλια από γονείς νησιώτες, εσωτερικούς μετανάστες. Αφού και ο ίδιος εξέτισε μακράν περίοδο μεταναστεύσεως εις την Εσπερίαν, επέστρεψε στη μήτρια πατρίδα το 1992 και εγκαταστάθηκε στο χωριό Θροφαρί της ορεινής Κορινθίας, όπου ζει πλέον καλλιεργώντας τη γη και την ποίηση». Και η αλήθεια είναι ότι τα καταφέρνει πολύ καλά.

Το «Οριζόντιο ύψος και άλλες αφύσικες ιστορίες» είναι μια συλλογή μικρών αφηγημάτων, που από την πόλη έρχονται και στην κορυφή κανέλα. Κουβάρια ιστοριών μπλέκονται και ξεμπλέκονται, ξεκινώντας από τον Αλφειό για να καταλήξουν στην Ακαλακούμπα (όπου χορεύουν ρούμπα). Ασυνήθιστοι ήρωες αλέθονται στις μυλόπετρες της φαντασίας του συγγραφέα (ή στους τροχούς της κρεατομηχανής του) και το επιστέγασμα των απεγνωσμένων προσπαθειών τους είναι πάντοτε ένα απρόσμενο ηθικό δίδαγμα. Η γραφή του Χιόνη ισορροπεί επιδέξια ανάμεσα στο πεζό και την ποίηση, το σοβαρό και το σουρεαλιστικά αστείο. Όσα και να πω για τη γλώσσα που χρησιμοποιεί δε, θα είναι λίγα και σίγουρα θα αδικούν τις όμορφες παραμυθίες που θα διαβάσετε στις 126 σελίδες του βιβλίου.

Γνώριμα μονοπάτια

Το δεύτερο βιβλίο που ξεκοκάλισα αυτές τις μέρες, είναι το γνωστό και μη εξαιρετέο «Χαμένο Σύμβολο» του Νταν Μπράουν, που βρίσκεται στις προθήκες όλων των βιβλιοπωλείων από τις εκδόσεις Λιβάνη. Η υπόθεση θα σας είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο διάσημος καθηγητής Ρόμπερτ Λάνγκτον μπλέκεται σε μία ακόμα περιπέτεια παγκόσμιων προεκτάσεων, με επίκεντρο αυτή τη φορά τη Μασονική κληρονομιά των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και τη Νοητική Επιστήμη η οποία διερευνά τις δυνατότητες του μυαλού να επιδρά στην ύλη. Ενώ ο Λάνγκτον προσπαθεί να αποκαλύψει (ή και να συγκαλύψει) αρχαία μυστικά σοφίας, τον κυνηγά ένας παρανοϊκός κακός ονόματι Μα’ Λαχ. Όσοι έχετε διαβάσει Brown και σας άρεσε, προφανώς θα απολαύσετε και το «Χαμένο Σύμβολο». Όσοι έχετε διαβάσει Brown και δεν σας άρεσε, προφανώς θα μισήσετε το «Χαμένο Σύμβολο». Ο συγγραφέας κινείται σε γνώριμα αφηγηματικά μονοπάτια του, η δράση αναμενόμενα καταιγιστική (οι 672 σελίδες του βιβλίου εκτυλίσσονται σε χρόνο δώδεκα ωρών), η γραφή πλήρης, υπηρετεί με επάρκεια τις ανάγκες ενός κινηματογραφικά δομημένου μυθιστορήματος. Σε κάθε περίπτωση το βάθος της έρευνας του Brown και η εμμονή του να αποτυπώσει με απόλυτη πιστότητα ακόμα και την παραμικρή λεπτομέρεια προκαλεί δέος. Ένα μικρό αρνητικό εστιάζεται ίσως εκεί -δηλαδή στη σώρευση υπερβολικής πληροφορίας-, ενώ ένα ακόμα ίσως είναι ότι σε ορισμένα σημεία η υπόθεση γίνεται ίσως προβλέψιμη (δεν θεωρώ όμως ότι το «Χαμένο Σύμβολο» δίνει βάρος στις ανατροπές ή στην αποκάλυψη της ταυτότητας του Μαλ’ Αχ). Όσα κλισέ υπάρχουν στο «Χαμένο Σύμβολο» είναι καλογραμμένα και πιστεύω είναι ένα βιβλίο που θα σας αποζημιώσει. Το τιτάνιο έργο της άμεσης μετάφρασης έφερε εις πέρας ο Χρήστος Καψάλης, με υποδειγματικό τρόπο. Θυμίζω και ότι οι New York Times έγραψαν ότι «δεν μπορείς να το αφήσεις από τα χέρια σου», ενώ στην πρώτη ημέρα κυκλοφορίας του στην Αμερική και την Αγγλία πούλησε 1 εκατομμύριο αντίτυπα, αριθμό ρεκόρ.

Bookmarks

Τα νέα από το χώρο του βιβλίου δεν τελειώνουν μόλις κλείσετε τα σημερινά ράφια. Από την Τετάρτη που μας έρχεται θα βρίσκετε στα βιβλιοπωλεία όλης της χώρας το πρώτο εβδομαδιαίο free press για το βιβλίο, το Bookmarks (στα ελληνικά: σελιδοδείκτες), που θα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χαραμάδα. Ως αρχισυντάκτης θα σας καλωσορίσω στις σελίδες του με υποσχέσεις για ενδιαφέρουσα θεματολογία, ουσιαστικές κριτικές και άμεση ενημέρωση πάνω στη βιβλιοφιλική επικαιρότητα.

Αυτά για την ώρα, θα τα πούμε σύντομα ελπίζω ή εδώ ή εκεί.

5 Νοεμβρίου- Σοφία Παλαιολογίνα/ Μαγγελάνος

Ενας μήνας, 50.000 λέξεις!

Του Γιάννη Πλιώτα

Καλημέρα! Την Κυριακή που μας πέρασε ξεκίνησε ο Νοέμβριος, μήνας ο οποίος έχει ξεχωριστή σημασία για τους συγγραφείς ανά τον κόσμο (ή τουλάχιστον για ορισμένους). Όπως κάθε τέτοια εποχή περίπου εκατό χιλιάδες (!) συγγραφείς ενώνουν νοερά τις δυνάμεις τους υπό την αιγίδα του NaNoWrimo για να φέρουν σε πέρας έναν λογοτεχνικό άθλο. Για τις λεπτομέρειες αντιγράφω όσα κατατοπιστικά έχει γράψει στο blog της («Διαβάζοντας το βιβλίο των Συμβάντων) η φίλη μου Ευθυμία Δεσποτάκη: «Η ιστορία ξεκίνησε πριν από έντεκα χρόνια. Μια παρέα από μισότρελους (λέξη πολύ πιο βαριά από ότι αν τους έλεγα "τρελαμένους", σας πληροφορώ) Αμερικανούς που τους άρεσε να γράφουν, έβαλε ένα στοίχημα: ποιος από τους είκοσι εφτά της παρέας θα μπορούσε μέσα σε ένα μήνα να γράψει μια νουβέλα 50.000 λέξεων. Διάλεξαν το μήνα Νοέμβρη γι´ αυτή τη δουλειά, διότι είναι ο πλέον ενδεδειγμένος για συγγραφή στο Βόρειο Ημισφαίριο (η κακοκαιρία κυρίως που μας κρατάει δέσμιους στο κοκούνινγκ) και έβαλαν μπρος. Κάποιοι τα κατάφεραν κάποιοι όχι. Σημασία δεν είχε τι κατάφεραν, αλλά το ότι πέρασαν καλά, διασκέδασαν αφάνταστα κι επιπλέον στο τέλος του μήνα, είχαν στα χέρια τους την πρώτη γραφή μιας νουβέλας. Έδωσαν ραντεβού για τον επόμενο Νοέμβρη, μιας και το πρώτο στοίχημα τους είχε γλυκάνει. Εν τω μεταξύ το είπαν και σε μερικούς φίλους κι εκείνοι σε μερικούς άλλους φίλους και πάει λέγοντας. Δεν ξέρω να σας πω πόσοι έπαιξαν αυτό το παιχνίδι τον επόμενο χρόνο (διότι για τέτοιο πρόκειται, ο "κερδισμένος" δεν κερδίζει στην ουσία τίποτε), αλλά είχε εξίσου μεγάλη επιτυχία. Εκεί το παιχνίδι άρχισε να έχει δική του προσωπικότητα και σαν τέτοιο απαίτησε το όνομά του. Η βάφτιση έγινε κεκλισμένων των θυρών και το όνομα του νεοφώτιστου ήταν National Novel Writing Month, και για τους φίλους NaNoWriMo.»

Το επίσημο site τους είναι το www.nanowrimo.org, όσοι πιστοί ακόμα προλαβαίνετε. Θυμίζω ότι δεν είναι διαγωνισμός, αλλά περισσότερο ατομική δοκιμασία και παιχνίδι. Εγώ μπορεί να μην προλάβω να πάρω μέρος όπως θα ήθελα λόγω υποχρεώσεων, αλλά χρόνος για διάβασμα πάντα υπάρχει.

Τι τελείωσα την εβδομάδα που μας πέρασε; Ένα κλασικό ιστορικό μυθιστόρημα, το οποίο μου άρεσε και για αυτό σας το προτείνω. Πρόκειται για το «Σοφία Παλαιολογίνα: Από το Βυζάντιο στη Ρωσία» του Γιώργου Λεονάρδου το οποίο κυκλοφόρησε την περασμένη σεζόν από τις εκδόσεις Λιβάνη. Ο Γιώργος Λεονάρδος νομίζω είναι ο δημοφιλέστερος Έλληνας συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων, με πλούσια βιβλιογραφία η οποία συνεχώς επεκτείνεται. Γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και για πολλά χρόνια υπήρξε ανταποκριτής μέσων ενημέρωσης. Έργα του έχουν μεταφραστεί στο εξωτερικό, ενώ του έχει απονεμηθεί το βραβείο ιστορικού μυθιστορήματος το 2000 και το κρατικό βραβείο λογοτεχνίας το 2008 για τον «Τελευταίο Παλαιολόγο». Εκείνο το βιβλίο ήταν και η πρώτη επαφή μου με τη γραφή του (το έχω παρουσιάσει παλιότερα) και με κέντρισε ώστε να αναζητήσω κι άλλα δικά του έργα. Επίσης εκτός απ’ τη χαρά της ανάγνωσης, βελτιώνομαι και σαν συγγραφέας, μιας και συναντώ όμορφες, άγνωστες λέξεις στα βιβλία του.

Έτσι δανείστηκα από τη δημοτική βιβλιοθήκη τη «Σοφία Παλαιολογίνα» (να θυμηθώ να το επιστρέψω αύριο) και όπως με τον «Τελευταίο Παλαιολόγο», οι αδιάβαστες σελίδες άρχισαν να λιγοστεύουν σύντομα. Η ιστορία που διαπραγματεύεται ο Λεονάρδος είναι σχετικά άγνωστη και έχει να κάνει με τη Ζωή Παλαιολογίνα, απόγονο της τελευταίας δυναστείας αυτοκρατόρων της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (του Βυζαντίου δηλαδή), η οποία μετά την άλωση έχει καταλήξει στην αυλή του Πάπα. Από εκεί για πολιτικούς λόγους στέλνεται ως νύφη στον Πρίγκιπα της Μόσχας (και μετέπειτα Τσάρο) Ιωάννη, δηλαδή Ιβάν. Μαζί με τη Ζωή στέλνεται ως συνοδός και ο Δημήτριος, ένας Ρωμιός αξιωματούχος και πρωταγωνιστής του βιβλίου. Στη χώρα των Ρως παρακολουθούμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η βυζαντινή πριγκίπισσα και τις προσπάθειες που καταβάλει προκειμένου να αναδείξει μία ουσιαστικά πρωτόγονη χώρα, σε αδιαμφισβήτητη κυρίαρχο των εκτάσεων ανάμεσα στην Πολωνία και την Ταταρία. Λαμβάνει το όνομα Σοφία και οργανώνει ένα σύστημα διακυβέρνησης παρόμοιο με αυτό της Κωνσταντινούπολης. Ταυτόχρονα ο σύζυγός της εκμεταλλεύεται την κληρονομιά του ονόματός της και ανακηρύσσει τη Ρωσία ως άμεσο συνεχιστή της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Η γραφή του Λεονάρδου είναι χαρακτηριστική, θα την αναγνωρίσετε όσοι έχετε ξαναδιαβάσει βιβλία του. Με ένα κράμα εκφράσεων και παροιμιών της τότε καθομιλουμένης, καθώς και χρησιμοποιώντας κατάλληλους ιδιωματισμούς, δίνει την αίσθηση στον αναγνώστη ότι η εποχή γύρω του αλλάζει και επιστρέφει στο Μεσαίωνα. Στην ευπρόσδεκτη ψευδαίσθηση βοηθάει και η πρώτου προσώπου οπτική γωνία της αφήγησης, αλλά και τα άφθονα ιστορικά στοιχεία που παρατίθενται. Το βάθος της έρευνας του Λεονάρδου προκαλεί δέος και σίγουρα όσοι διαβάζετε αμιγώς ιστορικά συγγράμματα θα απολαύσετε τη «Σοφία Παλαιολογίνα». Εκεί κάπου εστιάζεται και η μικρή ένσταση που έχω. Το βιβλίο σταδιακά μετατρέπεται σε χρονογράφημα, πέφτει περισσότερο βάρος στο «ιστορικό», παρά στο «μυθιστόρημα». Σταδιακά, μπορεί το ενδιαφέρον όσων είναι μονόπλευρα οπαδοί της δράσης να ατονήσει.

Αν διαβάσετε τη «Σοφία Παλαιολογίνα» και σας αρέσει ή αν γενικότερα τα ιστορικά μυθιστορήματα κεντρίζουν την περιέργειά σας, τότε σε λίγες μέρες κυκλοφορεί το νέο μυθιστόρημα του Γιώργου Λεονάρδου με θέμα το Μαγγελάνο και τον περίπλου της Γης. Θα είναι μια καλή επιλογή. Καιρό έχω να ριχτώ σε μια θαλασσινή περιπέτεια ως την άκρη του κόσμου, μου έχουν μείνει μόνο οι αναμνήσεις από το «Ψυχρό Δέρμα» του Pinol από τις εκδόσεις Bell. Μαζί με τον «Μαγγελάνο» αναζητήστε το κι αυτό, αλλά προς Θεού μη διαβάσετε ούτε λέξη απ’ όσα γράφει στο οπισθόφυλλο. Οι υπεύθυνοι είχαν την παράξενη ιδέα να στριμώξουν εκεί όλη την υπόθεση (και δυστυχώς τα κατάφεραν).